Apelujemy do środowisk związanych z turystyką jaskiniową oraz osób indywidualnych o to, by nie wchodzić do jaskiń w okresie zimowym. Nasza obecność wybudza nietoperze ze snu, co może skutkować ich śmiercią.

W związku ze zbliżającym się okresem zimowym i spadkiem temperatur, zwracamy się z apelem o to, by nie wchodzić do jaskiń, starych fortów oraz piwnic, które często są siedliskiem wielu gatunków zwierząt.

Zima jest zawsze trudnym okresem dla zwierząt. Wyjątkowe pod tym względem są nietoperze zimujące w jaskiniach od 1 listopada do 15 kwietnia. Nietoperze zapadają w sen zimowy – hibernację. To stan długotrwałego odrętwienia, przerywanego krótkotrwałymi okresami aktywności. Najczęściej trwa ona w okresie jesienno - zimowym. W tym  czasie nietoperze wykorzystują zgromadzone zasoby tłuszczu i dzięki niemu mogą przetrwać zimę. To dla nietoperzy okres krytyczny z uwagi na brak dostępu do pokarmu.

Nietoperze na swe zimowiska wybierają schronienia zapewniające im optymalne warunki mikroklimatyczne charakteryzujące się stałą, stosunkowo niską temperaturą otoczenia
oraz wysoką wilgotnością. Są to miejsca wyjątkowe i niezwykle istotne dla zachowania populacji danych gatunków nietoperzy w dobrym stanie.

Czynnikiem bardzo negatywnie wpływającym na nietoperze, jest ich niepokojenie. Nietoperze hibernują przede wszystkim w jaskiniach, w związku z czym głównym zagrożeniem dla przetrwania przez nich zimy jest turystyka jaskiniowa. Ważne jest, aby nie zakłócać warunków termicznych kluczowych dla hibernacji nietoperzy. 

Obecność człowieka w małych przestrzeniach może wpłynąć na wzrost temperatury powietrza poprzez jego ogrzanie, co wystarczy, by dać sygnał hibernującym osobnikom do wybudzenia. W czasie hibernacji, każde wybudzenie łączy się z utratą dużej ilości nagromadzonego jesienią tłuszczu, czyli uszczupleniu zapasów energetycznych. Brak możliwości ich uzupełnienia, a tak jest w przypadku zaburzenia termiki w miejscu hibernacji, gdy temperatury na żerowiskach nadal są niesprzyjające, powoduje uszczuplenie zgromadzonych jesienią zapasów. W przypadku, gdy ilość zapasów energetycznych
nie wystarczy do wiosny - dojdzie do śmierci osobnika. Każde zachwianie może powodować nadmiarowe wybudzenie, a ono znacznie obniża szanse przeżycia do następnego sezonu.

Pamiętajmy, że niezauważalna dla nas zmiana, bardzo mocno wpływa na zimujące ssaki i nie są to tylko nietoperze, ponieważ w jaskiniach mamy do czynienia z szeregiem innych gatunków zwierząt. Nietoperze, wybudzając się ze snu, wydają dźwięki, co może powodować efekt kaskadowy, który wybudza z hibernacji inne osobniki.

W Polsce stwierdzono dotychczas obecność 27 gatunków nietoperzy i wszystkie bezwzględnie objęte są ochroną ścisłą, dlatego wszelkie działania narażające je na ich zranienie lub śmierć, naruszają przepisy ustawy o ochronie przyrody.

Jednocześnie zachęcamy do odwiedzin stron Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach. Poniższy apel jest również dostępny na stronie internetowej RDOŚ pod adresem APEL WS. NIETOPERZY.