30 kwietnia 2018 r. weszły w życie ustawy, które tworzą „Konstytucję biznesu”. Ustawy te wprowadzają zmiany w ubezpieczeniach społecznych i ubezpieczeniu zdrowotnym osób, które rozpoczynają prowadzenie działalności po raz pierwszy bądź po długiej przerwie.

Na czym polega „ulga na start”
Jeśli będziesz prowadził działalność gospodarczą i:
- podejmiesz ją po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej,
- nie będziesz jej wykonywać na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym osoba wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności, będziesz mógł skorzystać z „ulgi na start”. Uprawnienie to polega na zwolnieniuz obowiązku ubezpieczeń społecznych przez 6 miesięcy kalendarzowych od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Jeśli spełniasz warunki do skorzystania z „ulgi na start” zgłoś się z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się  cyframi 05 40.
Z „ulgi na start” będziesz mógł skorzystać także jako wspólnik spółki cywilnej.
Ważne! W okresie „ulgi na start” ubezpieczeniami społecznymi będą objęte osoby z Tobą współpracujące oraz zatrudnieni przez Ciebie pracownicy czy zleceniobiorcy. Zwolnienie z ubezpieczeń społecznych dotyczy tylko Ciebie jako osoby prowadzącej działalność.

Jak obliczać okres 6 miesięcy „ulgi na start”
„Ulga na start” może trwać maksymalnie 6 miesięcy kalendarzowych. Początek stanowi dzień faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności. Jeżeli dzień ten przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicz do 6 miesięcy trwania ulgi. Jeśli działalność gospodarczą rozpoczniesz w trakcie miesiąca kalendarzowego, miesiąca tego nie wliczaj.
Ważne! Jeśli zrezygnujesz z „ulgi na start”, do czego masz prawo, kolejny raz będziesz mógł skorzystać z tego uprawnienia dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia jej zakończenia bądź zawieszenia.

Czy „ulga na start” dotyczy też ubezpieczenia zdrowotnego
W okresie, w którym skorzystasz z „ulgi na start” ubezpieczenie zdrowotne będzie dla Ciebie obowiązkowe, o ile nie zawiesisz wykonywania działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).  
Będziesz podlegał temu ubezpieczeniu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyjątkiem okresu zawieszenia działalności.
W okresie zawieszenia możesz zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.
W okresie „ulgi na start” będziesz mógł zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego także członków swojej rodziny.
Składkę na ubezpieczenie zdrowotne będziesz opłacał od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (w 2018 r. jest to kwota 3554,93 zł). Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru (w 2018 r. najniższa składka wynosi 319,94 zł). Składka ta jest miesięczna i niepodzielna, tj. opłacasz ją w pełnej wysokości niezależnie od ilości dni podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w miesiącu.

Zwolnienia ze składki zdrowotnej
Możesz być zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne
z tytułu prowadzenia działalności w okresie „ulgi na start”. Będzie dotyczyć to przypadków, gdy:
- jesteś emerytem bądź rencistą i Twoje świadczenie nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz Twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będziesz opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
- jesteś zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności oraz Twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będziesz opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
- pobierasz zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego.
Jeśli jesteś zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności i będziesz prowadził tylko tą działalność, będziesz opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Co po „uldze na start”
Po upłynie 6 miesięcy ulgi na start, przez 24 miesiące kalendarzowe będziesz opłacał składki od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Podobnie, gdy zrezygnujesz z „ulgi na start” przed upływem 6 miesięcy.

Okres 24 miesięcy liczysz:
- jeśli zrezygnujesz z „ulgi na start” przed upływem 6 miesięcy - od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniami społecznymi, który nie może być wcześniejszy od dnia, w którym wniosek zgłosisz,
- jeśli skorzystasz z „ulgi na start” przez 6 miesięcy kalendarzowych – od następnego dnia po upływie tych 6 miesięcy. I to niezależnie czy jednocześnie będziesz miał inne tytuły do ubezpieczeń i będziesz objęty tylko ubezpieczeniem zdrowotnym czy zawiesisz wykonywanie działalności bezpośrednio po upływie 6 miesięcznej „ulgi na start”.
Ważne! Jeżeli pierwszy dzień biegu 24 miesięcy przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicz do 24 miesięcy. Jeśli przypada w trakcie miesiąca kalendarzowego, miesiąca tego nie wliczaj. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie przerywa biegu okresu 24 miesięcy.
Po 6 miesiącach „ulgi na start” albo wcześniej, jeśli z niej zrezygnowałeś, wyrejestruj się z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się  cyframi 05 40.
Jeśli spełniasz warunki do opłacania składek od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia zgłoś się z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się  cyframi 05 70. Jeśli masz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy – z kodem 05 72.

Jakie inne zmiany wprowadzi „Konstytucja biznesu”
Przepisy, które weszły w życie 30 kwietnia br. przewidują także możliwość prowadzenia „działalności nieewidencjonowanej”. Taka działalność nie jest działalnością gospodarczą i nie jest wpisywana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Osoby, które będą wykonywać taką działalność nie będą podlegały ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy w zakresie zasad i warunków wykonywania „działalności nieewidencjonowanej”.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646),
- ustawa z dnia 6 marca 2018 r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 650).

Małgorzata Męcik
koordynator ds. komunikacji społecznej i edukacji
Oddział w Sosnowcu