Skróty klawiszowe:

Pokaż moduł: Skróty klawiszowe.

Strona wykorzystuje pliki cookies.
Dowiedz się więcej...

Logo: Dostępność PLUS.
Logo serwisu.

Urząd Miejski
w Zawierciu

Aktualności

Most im. Zygmunta Sowińskiego

Filtrowanie aktualności

data od

data do

Most im. Zygmunta Sowińskiego

Zakończyły się prace renowacyjne zawierciańskiego mostu na rzece Warcie przy ulicy Kasprowicza. Modernizacja mostu wybudowanego przed II Wojną Światową, była okazją do przypomnienia jego patrona - posła i inżyniera Zygmunta Sowińskiego.

Oprawa uroczystości odbyła się w klimacie lat dwudziestolecia międzywojennego i przygotowana została przez Wydział Upowszechniania Kultury, Rekreacji i Turystyki. Stroje z lat trzydziestych, poezja i piosenki z tamtego okresu nadały wydarzeniu niepowtarzalny charakter. Uroczystego odsłonięcia tablicy upamiętniającej wybitnego zawiercianina dokonał prezydent Ryszard Mach, posłanka na Sejm RP III i IV kadencji Maria Gajecka Bożek oraz krewni Z. Sowińskiego – Andrzej Kułach i Irena Krzysztofczyk.

Uroczystość odbyła się równo 79 lat po tym, jak 8 listopada 1934 roku ówczesne władze Zawiercia nadały mostowi imię Zygmunta Sowińskiego. Po niemal ośmiu dekadach most został odrestaurowany. Wykonano m. in. mechaniczne usunięcie zapraw odspajających się i dokonano ich uzupełnień. Na powierzchni elementów stalowych wykonano powłokę antykorozyjną. Specjalnymi preparatami sklejono pęknięcia i szczeliny w moście, a ubytki w betonie uzupełniono specjalnie przygotowaną do tego zaprawą cementową. Na balustradach mostu – po obu stronach – zamontowano również oświetlenie. Koszt renowacji mostu wyniósł ok. 23 tys. zł.

Postać patrona mostu przybliżył licznie zgromadzonym mieszkańcom miasta oraz zaproszonym gościom Michał Oleś z zawierciańskiego magistratu. Za materiał przybliżający sylwetkę Zygmunta Sowińskiego posłużyła nota biograficzna, opublikowana w książęce Włodzimierza Sowińskiego "Przed wojną, wojna, po wojnie":

„Zygmunt Adam Sowiński urodził się 26 grudnia 1892 roku w Zawierciu jako syn Leonarda i Ludwiki z Dryjskich. Jego ojciec był majstrem w fabryce włókienniczej w Zawierciu. Kierował 500 pracownikami.

Po ukończeniu w 1910 r. gimnazjum w Częstochowie studiował na Wydziale Budowy Maszyn, a następnie na Oddziale Elektrycznym Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej.

Studia przerwała mu wojna 1920 r. Wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego i brał udział w wojnie polsko – bolszewickiej oraz w obronie Lwowa. Po demobilizacji dokończył w 1922 r. studia uzyskując dwa dyplomy: inżyniera mechanika i inżyniera elektryka.

Po studiach wrócił do rodzinnego miasta i podjął prace w elektrowni wielkiej fabryki włókienniczej Towarzystwa Zakładów Przędzalni Bawełny, Tkalni i Bielarni Zawiercie S.A jako inżynier, a następnie kierownik elektrowni. Był inicjatorem i realizatorem wielu cennych usprawnień i prac modernizacyjnych, dotyczących zarówno samej elektrowni, jak i sieci i napędów elektrycznych w fabryce.

1 grudnia 1928 r. Zarząd Miejski Zawiercia zlecił mu zorganizowanie Zakładu Elektrycznego i Wodociągów podległego miastu i kierowanie nim. Zaprojektował i nadzorował m.in. budowę linii kablowych i napowietrzonych oraz stacji i rozdzielni wn i nm, tworzących sieć miejską. Była ona połączona z dwutorową linią przesyłową 35kV z Elektrowni Okręgowej Zagłębia Dąbrowskiego w Będzinie – Małobądzu przez Ząbkowice, Zawiercie, Myszków do Częstochowy. Linia ta umożliwiła m.in. elektryfikację powiatu zawierciańskiego oraz zasilanie większości zakładów przemysłowych na terenie Zawiercia i sąsiednich miejscowości.

Innym jego osiągnięciem jako dyrektora ZEiW było zaprojektowanie i rozbudowa sieci wodociągowej wraz z automatyczna stacją hydroforową dla 40 tys. Mieszkańców. Zawsze interesowała go strona ekonomiczna realizowanych inwestycji. Kierowany przez niego Zakład Elektryczny i Wodociągów był dobrze prosperującym i dochodowym przedsiębiorstwem, podwajającym zyski co dwa lata.

Jako jeden z nielicznych inżynierów elektryków polskich był przed wojną posłem na Sejm. Po raz pierwszy został wybrany w 1930 r. miał wówczas 38 lat, był posłem III kadencji Sejmu RP (1930 – 1935) w Okręgu Wyborczym nr 21 (Będzin) z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR), następnie był posłem IV (1935 – 1938) i V (1938 – 1939) kadencji Sejmu RP z Okręgu Wyborczego nr 26 (Zawiercie) z listy Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN).

W Sejmie III kadencji był członkiem Koła Parlamentarnego BBWR, członkiem i współprzewodniczącym Sejmowej Komisji Robót Publicznych. Zajmował się m.in. projektem nowelizacji ustawy elektrycznej z 1922 r., projektem z 1931 r. ustawy o podatku od energii elektrycznej i rozporządzeniem z 1933 r. o popieraniu elektryfikacji. Występował jako sprawozdawca preliminarzy budżetowych Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej w latach 1934 i 1935.

Był jednym z inicjatorów i współautorów ustawy z 1933 r. o Funduszu Pracy, który miał wspierać finansowo instytucje i zakłady zatrudniające bezrobotnych. W latach 1933 – 1935 pełnił funkcję członka rady tego Funduszu. Należał także do inicjatorów akcji zatrudniania bezrobotnych w innych rejonach kraju, jeśli nie mogli dostać pracy w miejscu zamieszkania (m.in. wyjazdy do kamieniołomów dolomitu, stosowanego do wyrobu szkła, wykładzin pieców hutniczych itp.). W tym okresie był także organizatorem i prezesem Stowarzyszenia Opieki nad Niezatrudnioną Młodzieżą.

W Sejmie IV kadencji działał w Kole Parlamentarnym OZN, poza tym był rzecznikiem Sądu Marszałkowskiego, członkiem, a potem wiceprzewodniczącym Komisji Budżetowej, członkiem Komisji Pracy, przewodniczącym Sejmowej Komisji Przemysłowo – Handlowej i sprawozdawcą na forum Sejmu projektu preliminarza budżetowego w części 10 –tej Ministerstwa Przemysłu i Handlu; był także członkiem, a potem przewodniczącym Komisji do rozważenia projektu ustawy o upoważnieniu Prezydenta RP do wydawania dekretów; członkiem Komisji Specjalnych do spraw aprowizacji i do spraw cen artykułów rolniczych.

W Sejmie V kadencji (1938 – 1939) był prezesem Sądu Marszałkowskiego, członkiem prezydium i wiceprezesem koła Parlamentarnego OZN, przewodniczącym prezydium Komisji Inwestycyjnej oraz członkiem Komisji Budżetowej i Przemysłowo – Handlowej, przewodniczącym Komisji Aprowizacyjnej i członkiem parlamentarnej Komisji Kontroli Długów Państwa. W latach 1938 – 1939 był referentem preliminarza budżetowego państwa i generalnym sprawozdawcą komisji Budżetowej. Na jej forum wygłosił referat generalny o warunkach poprawy gospodarczej, zamieszczony w Gazecie Polskiej 1939, nr 40.

Będąc posłem ziemi zawierciańskiej przyczynił się wydatnie do powstania towarowej linii kolejowej Zawiercie – Tarnowskie Góry, jako przewodniczący komitetu jej budowy. Z jego inicjatywy zbudowano Seminarium Nauczycielskie oraz Państwowe Gimnazjum i Liceum w Zawierciu. Budowa tych obiektów była możliwa dzięki kredytom przyznanym w skutek jego starań, co stanowiło zarazem znaczną pomoc w zmniejszeniu bezrobocia na tym terenie. Dla upamiętnienia zasług inż. Z. Sowińskiego władze miejskie nazwały jego imieniem nowo zbudowany most na rzece Warcie (zniszczony w czasie wojny).

Po sześciu latach pracy w Zakładzie Elektrycznym i Wodociągów inż. Zygmunt Sowiński objął 1 grudnia 1934 r. stanowisko naczelnego dyrektora Huty szkła w Zawierciu, na którym pozostał aż do wybuchu wojny w 1939 r.

Mimo absorbujących go prac w Sejmie i jego komisjach brał czynny udział w działalności społecznej i gospodarczej. W latach trzydziestych piastował zaszczytne stanowisko prezesa Federacji polskich Związków Obrońców Ojczyzny. W latach 1933 – 1936 pełnił przy Sądzie Najwyższym funkcje sędziego kartelowego, powołanego do kontroli i regulacji produkcji, zbytu, cen i wymiany dóbr w górnictwie, przemyśle i handlu. W 1933 r. był członkiem komisji rozjemczej powołanej przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu do rozstrzygnięcia sporu dotyczącego taryf za energię elektryczną w Warszawie między elektrownią a magistratem. Szczególnie aktywnie działał w organizacjach gospodarczych, pełniąc tam szereg kierowniczych funkcji. Był mianowicie: prezesem Kieleckiej Izby Przemysłowo – Handlowej z siedzibą w Sosnowcu, prezesem Polsko – Holenderskiej Izby handlowej, wiceprezesem Związku Izb Przemysłowo - Handlowych w Warszawie, wiceprezesem Związku Hut Szklanych w Polsce, członkiem Rady Towarzystwa Przemysłowców Okręgu Zawierciańskiego.

W 1938 r. wygłosił w Kieleckiej Izbie referat na temat roli samorządu gospodarczego w okresie budowy centralnego Okręgu Przemysłowego (COP), a na konferencji poświęconej inwestycja w COP przedstawił program Związku Izb Przemysłowo – Handlowych w tej dziedzinie.

Inż. Zygmunt Sowiński znajdował również czas na pracę w Sowieckim Kole Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich, do którego wstąpił ok. 1925 r. (jego nazwisko figuruje w spisie członków z dnia 10 października 1926 r.). W 1931 i 1932 r. wygłosił w Oddziale Zagłębia Węglowego dwa odczyty dotyczące projektów opodatkowania energii elektrycznej i nowelizacji Ustawy Elektrycznej z 1922 r. oraz Ustawy o popieraniu Elektryfikacji.

Mimo licznych zajęć zawsze znajdował czas na uprawianie sportu, świetnie pływał i jeździł na nartach. Kochał przyrodę i chętnie uprawiał turystykę pieszą, bo przecież Zawiercie stanowiło doskonały punkt wypadowy w piękne okolice Jury Krakowsko – Częstochowskiej. Był także zapalonym myśliwym, w jego domowym gabinecie wisiały rozmaite trofea myśliwskie. Żywo interesował się astronomią. Miał lunetę i w pogodne noce obserwował ruchy planet i innych ciał niebieskich. Pociągało go także filmowanie. We francuskiej firmie Braci Pathe zakupił kamerę wraz z wąskotaśmowymi filmami. Od tego czasu, tj. od 1935 r., utrwalał na taśmie rozmaite scenki z udziałem swoich najbliższych: żony Ireny i dwóch córek Beaty i Jadwigi. Wyświetlanie tych filmów stanowiło zawsze małe święto rodzinne.

Do 1939 r. mieszkał w Zawierciu. Wziął udział w ostatnim posiedzeniu Sejmu II Rzeczpospolitej 2 września 1939 r. W listopadzie wrócił do Zawiercia, gdzie został aresztowany przez gestapo przed Świętem Niepodległości jako zakładnik polityczny. W więzieniu przebywał do grudnia 1939 r., a po zwolnieniu w areszcie domowym był pod stałym nadzorem. Każdego dnia był doprowadzany do Huty Szkła w Zawierciu, gdzie od 1934 r. aż do wybuchu wojny zajmował stanowisko dyrektora. W marcu 1940 r. otrzymał ostrzeżenie, że gestapo zamierza go aresztować i wywieźć do obozu koncentracyjnego. Istniejąca już wtedy na terenie Zawiercia tajna grupa konspiratorów „ Płomień” opracowała plan ucieczki, jednak Z. Sowiński nie zgodził się obawiając się represjonowania jego rodziny.

30 kwietnia 1940 r. został aresztowany przez gestapo podczas pracy w hucie, osadzony w areszcie gestapo przy ulicy Sądowej i następnie wywieziony wraz z grupą więźniów politycznych do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, skąd po miesiącu został przetransportowany do obozu Dachau (nr obozowy 19531). Prof.. Teodor Musioł, były więzień tego obozu, w rozdziale „Formy ruchu oporu w obozie” książki Dachau 1933 - 1945 wspomina grupę Polaków prowadzących wykłady i pogadanki. Wymienia Z. Sowińskiego, który referował problemy elektryfikacji Polski i Kazimierza Drewnowskiego (profesora Politechniki Warszawskiej), który przedstawiał zagadnienia politechnizacji.

Zygmunt Sowiński zmarł w wieku 52 lat w ostatnich tygodniach wojny, 7 marca 1945 r., po pięcioletniej gehennie, skrajnie wyczerpany. Nie starczyło mu sił, by doczekać bliskiego już wyzwolenia. Jego nazwisko zostało uwiecznione na płycie pamiątkowej cmentarza obozowego w Dachau.

Za pracę społeczną i zawodową był odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta. Było to przed wojną odznaczenie nadawane niesłychanie rzadko, za wyjątkowe zasługi dla państwa i społeczeństwa”.

12

LIS

2013

6784

razy

czytano

6101/7728

Urząd Miasta Zawiercie

0

lat nadania praw miejskich

Logo: Miasto Zawiercie.
Zdjęcie: Dni Zawiercia 2019

Dni Zawiercia 2019

Zdjęcie: Zamek Bąkowiec w Skarżycach

Zamek Bąkowiec w Skarżycach

Zdjęcie: Szkoła Podstawowa nr 2

Szkoła Podstawowa nr 2

Zdjęcie: Galeria Stara Łaźnia

Galeria Stara Łaźnia

Zdjęcie: Plac im. Św. Jana Pawła II

Plac im. Św. Jana Pawła II

Zdjęcie: Galeria Stara Łaźnia

Galeria Stara Łaźnia

Zdjęcie: Mecz Plusligi

Mecz Plusligi

Zdjęcie: Festiwal Wiesława Ochmana

Festiwal Wiesława Ochmana

0

tyś. mieszkańców

0

osiedla i sołectwa

Przewiń stronę na samą górę.

Wyszukaj na stronie

Twoja przeglądarka internetowa, bądź system operacyjny, nie wspierają lektora w polskiej wersji językowej.

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Zdjęcie:

Uruchom

Wstrzymaj

Przewiń animację o jedno pole w lewo.

Przewiń animację o jedno pole w prawo.

Formularz kontaktowy

Zgłoś usterkę

Wirtualny spacer

Ukryj moduł.